historiografie

Historiografie is de studie van de manier waarop geschiedenis wordt geschreven, gepresenteerd en geïnverteerd. Het onderzoekt hoe historische verhalen ontstaan, welke vragen worden gesteld, welke bronnen worden geraadpleegd en hoe interpretaties veranderen in de loop der tijd.

Tamelijk centraal staan methoden zoals bronkritiek, contextanalyse en vergelijking van bronnen binnen uiteenlopende interpretatieve kaders (politiek, economie, cultuur, gender, ras). Historiografische analyse kijkt ook naar de betrouwbaarheid van bronnen, de selectie van thema’s en de verantwoording van historici aan lezers en samenleving.

Historische tradities en stromingen vormen de geschiedenis van historiografie zelf: van de antieke historiografie (Herodotos en Thucydides) tot middeleeuwse kroniekschrijvers, Renaissance-humanisten, Verlichting en de opkomst van disciplines zoals positivisme en historicisme. In de 20e eeuw zijn onder meer de Annales-school, marxistische historiografie, postkoloniale en feministische benaderingen en de linguistische/constructivistische golf van invloed geweest.

In de praktijk levert historiografie niet alleen feiten op, maar ook interpretaties van oorzaken, betekenissen en doelen van geschiedenis. Het onderzoekt hoe macht, geheugen en identiteit historische kennis vorm geven en hoe revisies, nieuwe bronnen en digitale methoden hedendaagse historische uitleg veranderen.

Het vak is relevant voor onderwijs, musea, beleid en publieke herinnering omdat het duidelijk maakt hoe geschiedenis wordt geconstrueerd, welke perspectieven ontbreken en hoe historische kennis maatschappelijk gebruikt wordt.