handknijpkracht

Handknijpkracht is de kracht die de hand genereert bij het sluiten van de vingers rondom een voorwerp. Het wordt meestal gemeten met een handknijpdynamometer en vormt een veelgebruikte proxy voor de spierkracht in de hand en aangrenzende ledematen.

De meting gebeurt doorgaans zittend met de elleboog gebogen tot ongeveer 90 graden, de onderarm in neutrale stand en de pols in neutrale positie. De proefpersoon levert een maximale contractie; meestal worden drie metingen per hand uitgevoerd en wordt het hoogste of gemiddelde genomen. Eenheden zijn kilogram-kracht (kgf) of Newtonen (N). De Jamar-dynamometer is een gangbare standaard, maar ook andere apparaten leveren vergelijkbare resultaten.

Normatieve gegevens variëren per populatie, maar gripkracht neemt doorgaans af met de leeftijd en is meestal hoger bij mannen dan bij vrouwen. Het is bovendien afhankelijk van handomvang, dominante hand en trainingsstatus. Lage gripsterkte is geassocieerd met beperkingen in dagelijks functioneren en een verhoogd risico op kwetsbaarheid bij oudere volwassenen, hoewel causale relaties tussen gripkracht en gezondheidsuitkomsten onderwerp van onderzoek blijven.

Toepassingen zijn onder meer klinische beoordeling van spierfunctionaliteit, monitoring van revalidatie, risicobeoordeling in de ouderenzorg en ergonomische of sportgerelateerde evaluaties. Training voor de handknijpkracht kan bestaan uit handknijpoefeningen, gripmachines, pinch-grip-oefeningen en weerstandstraining; een geleidelijke toename van belasting met voldoende rust wordt aanbevolen.