gelvormige

Gelvormig is een bijvoeglijk naamwoord dat wordt gebruikt om een stof of preparaat te beschrijven met een gel-achtige, semi-vloeibare tot semi-stijve consistentie. Een gel is een materiaal waarin een vloeibare fase is ingesloten in een driedimensionaal netwerk van macromoleculen of colloïden, waardoor vocht behouden blijft terwijl de structuur enige weerstand biedt tegen vervorming.

Belangrijke kenmerken zijn elasticiteit en viscoelasticiteit: gels gedragen zich deels als vloeistof en deels als vast. Veel gels zijn thixotroop of shear-thinning, wat betekent dat de viscositeit afneemt onder belasting en na belading geleidelijk herstelt.

Gelvormige materialen komen voor in veel domeinen. Voedingsmiddelen gebruiken gel-rijke bestanddelen zoals gelatine, agar en pectine om desserts op te laten stijven. In cosmetica en personal care zijn gels populair als hydraterende, heldere preparaten. In de geneeskunde en biotechnologie zijn hydrogels en andere gel-achtige systemen cruciaal voor wondzorg, medicijnafgifte en weefseltechniek.

Vorming kan fysisch plaatsvinden (bij afkoeling, veranderingen in pH of ionensterkte) of chemisch door kruislinging van polymeren. Hydrogels vormen een belangrijke subcategorie en bestaan vaak uit waterdragende netwerken die voedingsstoffen of cellen kunnen vasthouden.

In het Nederlands wordt vaak gelvormig of gelachtig gebruikt als beschrijving van een stof die deze gel-achtige eigenschappen vertoont.