driedimensionaal

Driedimensionaal is een term uit het Nederlands die verwijst naar iets dat bestaat in drie onafhankelijke ruimtelijke dimensies: lengte, breedte en hoogte (of diepte). Het wordt gebruikt om objecten, voorstellingen en ruimtevormen aan te duiden die diepte vertonen en daarmee meer dan twee dimensies hebben.

In de wiskunde en natuurkunde beschrijft driedimensionale ruimte de eigenschappen van objecten en beweging in een ruimte met drie axen. Punten in deze ruimte hebben coördinaten (x, y, z); bij elkaar bepalen deze drie getallen een positie. Driedimensionale vormen zoals kubussen, sferen, cilinders en piramides bezitten volume en oppervlak en kunnen worden beschreven met meetkundige en algebraïsche methoden. Dit staat in contrast met tweedimensionale (planar) vormen die alleen lengte en breedte kennen.

Toepassingen van driedimensionale representaties zijn onder meer computergraphics, computer-aided design (CAD), 3D-printen, architectuur en constructie, wetenschappelijke visualisatie, medische beeldvorming en virtuele realiteit. In deze vakgebieden wordt driedimensionale modellering gebruikt om realistische weergaven, simulaties en fysieke productie mogelijk te maken. Technieken zoals 3D-scans en renderen brengen driedimensionale data terug naar menselijk inzicht en interactie, vaak met stereovisie of interactieve navigatie voor een gevoel van diepte.

Historisch gezien ontstond het concept van drie dimensies uit de klassieke meetkunde en de ontwikkeling van meetkundige systemen zoals cartesische coördinaten, waardoor objecten in ruimte algebraïsch kunnen worden beschreven. De term driedimensionaal blijft in het dagelijks taalgebruik een fundamenteel kenmerk van objecten en afbeeldingen die diepte tonen. Zie ook drie dimensies, 3D en driedimensionale modellering.