gegevensverzameling

Gegevensverzameling is het systematisch verzamelen, vastleggen en registreren van gegevens uit verschillende bronnen met als doel informatie te genereren, onderzoeksvragen te beantwoorden of besluiten te ondersteunen. Het omvat zowel kwantitatieve data (metingen, cijfers) als kwalitatieve data (meningen, ervaringen). Er is vaak onderscheid tussen primaire gegevensverzameling (dataverzameling door de onderzoekers zelf via enquêtes, experimenten of observaties) en secundaire gegevensverzameling (gebruik van reeds beschikbare data).

Methoden en bronnen variëren van surveys, interviews, experimenten en waarnemingen tot administratieve registraties, sensoren en digitale bronnen zoals open data. Steekproeven zijn cruciaal voor representativiteit; probabilistische methoden (bijv. random sampling) en niet-probabilistische methoden (bijv. doelgerichte selectie) worden toegepast afhankelijk van de vraag.

Kwaliteit en beheer: effectieve gegevensverzameling vereist duidelijke onderzoeksontwerpen, operationele definities en aandacht voor validiteit en betrouwbaarheid. Na verzameling volgen schoonmaak-, controle- en validatiestappen. Metadata beschrijft hoe, wanneer en door wie data is verzameld. Data governance regelt eigendom, toegang, gebruiksrechten en bewaartermijnen.

Ethiek en privacy staan centraal: vaak is toestemming van deelnemers vereist en moeten privacyrisico’s beperkt worden. Waar mogelijk wordt gepseudonimiseerd of geanonimiseerd. In de Europese Unie spelen wetten zoals de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG/GDPR) en DPIA’s een rol bij risico-inschatting en verantwoorde verwerking van gegevens.

Toepassingen omvatten wetenschap, beleid en bedrijfsvoering. Uitdagingen zijn onder meer bias, non-respons, gegevensbeveiliging en interoperabiliteit. Goed gegevensbeheer, inclusief opslag, versleuteling en duidelijke deling van regels, bevordert reproduceerbaarheid en verantwoord gebruik van verzamelde data.