onderzoeksvragen

Onderzoeksvragen zijn de centrale vragen die een onderzoeksproject sturen. Ze geven richting aan de selectie van literatuur, data en analysemethoden en bepalen wat als resultaat van het onderzoek geldt. Door duidelijke onderzoeksvragen kan het onderwerp worden afgebakend en de haalbaarheid van het onderzoek worden beoordeeld.

Er kan onderscheid worden gemaakt tussen verschillende typen onderzoeksvragen. Exploratieve vragen richten zich op het verkennen van een onbekend gebied. Beschrijvende vragen vragen om inzicht in kenmerken of verschijnselen, en verklarende (causale) vragen onderzoeken oorzaken en relaties tussen factoren. Daarnaast kan worden gewerkt met open vragen, die breed begrip stimuleren, en gesloten vragen, die concrete antwoorden opleveren.

Kenmerken van een goede onderzoeksvraag zijn onder meer helderheid, specificiteit en toetsbaarheid. Een onderzoeksvraag moet relevant zijn voor het beoogde doel, haalbaar met beschikbare tijd en middelen, en consistent met de gekozen onderzoeksmethode. De vraag dient zodanig geformuleerd te zijn dat er passende data en analyses voorhanden zijn.

Ontwikkeling van onderzoeksvragen vindt meestal plaats via een iteratief proces. Het begint met een overkoepelend onderwerp en literatuurverkenning, gevolgd door een hoofdvraag en onderliggende deelvragen. De vragen worden herzien op basis van feedback, haalbaarheid en afstemming op het onderzoeksontwerp.

Onderzoeksvragen zijn nauw verbonden met het ontwerp van het onderzoek. Ze bepalen welke bronnen geschikt zijn, welke methoden zinvol zijn en welke resultaten een studie realistically kan opleveren. Voorbeelden: Hoofdvraag: Welke factoren beïnvloeden de tevredenheid van studenten in online onderwijs? Deelvragen: Welke relatie bestaan er tussen betrokkenheid en tevredenheid? Hoe verhouden demografische factoren zich tot die tevredenheid?