gedegenereerd

Gedegenereerd is het voltooid deelwoord en bijvoeglijk naamwoord van het werkwoord degenereren. Het betekent in het algemeen dat iets is verzwakt, verstoord of achteruit gegaan in structuur, functie of kwaliteit door een proces van degeneratie. De term wordt in verschillende vakgebieden gebruikt en kent daarmee verschillende nuances.

In de geneeskunde en biologie verwijst gedegenereerd vaak naar weefsels, cellen of organen die veranderingen ondergaan waardoor hun werking of structuur vermindert. Voorbeelden zijn degeneratieve veranderingen in bijvoorbeeld kraakbeen, zenuwcellen of leverweefsel. Degeneratie kan worden veroorzaakt door veroudering, ziekte, trauma of langdurige belasting. Het woord geeft meestal een proces weer dat langzamerhand plaatsvindt en niet plotseling is.

In de natuurkunde en wiskunde wordt ook gesproken van degeneratie, waarbij meerdere toestanden dezelfde waarde kunnen hebben of waarin een parameter de algemene structuur verlaagt. In die context kan men spreken van een gedegenereerd energieniveau of een degenerate kasus. Het gebruik van gedegenereerd in deze vakgebieden duidt op een toestand waarin onderscheid tussen elementen is verdwenen of verminderd.

Verschil met verwante termen, zoals degeneratie versus atrofie, ligt deels in de aandacht voor proces versus toestand. Degeneratie verwijst naar een dynamisch proces van achteruitgang, terwijl degeneratie als zelfstandig begrip ook een beëindigde toestand kan aanduiden. Gedegenereerd wordt dus gebruikt om zowel een verloop als een toestand van vermindering aan te geven, afhankelijk van de context.