fosfaatrecycling

Fosfaatrecycling is het proces waarbij fosfor, een essentiële voedingsstof voor planten, uit afvalstromen teruggewonnen wordt. Het doel is het fosfaatverbruik op de lange termijn te verkleinen en de milieu-impact van fosfaatwinning uit gesteenten te verminderen. Fosfaat is schaars en de winning uit gesteenten gaat gepaard met milieu- en geopolitieke risico’s; bovendien veroorzaakt de lozing van fosfor in waterlopen eutrofiëring en achteruitgang van waterkwaliteit.

Belangrijke herkomstbronnen zijn huishoudelijk afvalwater, industrieel effluent, dierlijke mest en digestaat uit anaerobe vergisting. Technieken voor terugwinning omvatten kristallisatie en neerslag van fosfaatverbindingen, zoals struviet (magnesiumammoniumfosfaat), uit urine, slib of digestaat. Urine-scheidingssystemen en bronafscheiding kunnen de fosforconcentratie verhogen en de kostenefficiëntie verbeteren. Daarnaast kunnen fosfaatproducten worden gewonnen uit de as van verbrande slibreststromen via chemische behandelingen en vervolgens neerslag- of precipitatietechnieken. Biologische processen zoals EBPR (Enhanced Biological Phosphorus Removal) verminderen de fosforbelasting in het effluent en vormen zo een basis voor efficiëntere terugwinning.

Economische en regelgevende factoren bepalen de mate van adoptie. De haalbaarheid hangt af van markt­voorwaarden voor gerecyclede fosfaatproducten, de kosten van terugwinningstechnologieën en de regelgeving omtrent kwaliteit en veiligheid. Voornaamste uitdagingen zijn de aanwezigheid van verontreinigingen (zoals zware metalen en radioisotopen) in gerecyclede P-producten, kwaliteitsnormen en logistiek van uiteenlopende afvalstromen. Europese regelgeving voor meststoffen, zoals de Fertilising Products Regulation (FPR), stimuleert hergebruik door normen te stellen waaraan gerecyclede fosfaatproducten moeten voldoen.

Toepassingen en toekomst: gerecyclede fosfaatproducten zoals struviet en andere fosfaatkristallen dienen als meststoffen in landbouw en tuinbouw. Met betere bronafscheiding, efficiëntere terugwinning en schaalvergroting kan fosfaatrecycling een groter aandeel krijgen in de supply chain en de afhankelijkheid van gewonnen fosfaaterts vermindert.