fosfaaterts

Fosfaaterts is een sedimentair gesteente dat fosfaatmineralen bevat en wordt gewonnen als belangrijkste bron van fosfor voor meststoffen en de chemische industrie. Het hoofdbestanddeel is apatiet, meestal calciumfosfaat met fluoride- of hydroxylgroepen, en het bevat doorgaans onzuiverheden zoals silica, koolstofaten en ijzeroxiden.

Fosfaaterts ontstaat door afzetting van fosforhoudende organismen in mariene en lakustrine omgevingen. De gesteentelagen komen voor in specifieke sedimentaire formaties. De grootste voorraden bevinden zich in Marokko en Westelijke Sahara; belangrijke producenten zijn onder meer China, de Verenigde Staten (Florida), Algerije, Rusland en Tunesië.

Na winning wordt fosfaaterts geclassificeerd en geconcentreerd door fijn malen en flotatie tot concentraten met P2O5-gehalten van ongeveer 20 tot 40 procent. Deze concentrate kan vervolgens via een nat proces met zwavelzuur of fosforzuur omgezet worden in fosforzuur, waarna verschillende fosfaatmeststoffen worden geproduceerd, zoals MAP en DAP, en ook enkelvoudig superfosfaat.

Milieu en geopolitiek: De winning kan leiden tot landschapsverandering, stofemissie, water- en afvalbeheerproblemen en eutrofiëring in nabijgelegen waterlopen. Milieubeleid en recycling spelen een rol bij verduurzaming. De concentratie van reserves in een beperkt aantal regio’s maakt de toelevering gevoelig voor geopolitieke ontwikkelingen en prijsschommelingen. Fosfaaterts blijft daarmee een cruciale, maar kwetsbare grondstof voor de wereldwijde landbouw.