energieopname

Energieopname is de hoeveelheid energie die een persoon uit de geconsumeerde voeding en dranken opneemt. In de voedingswetenschap wordt energieopname doorgaans uitgedrukt in kilocalorieën (kcal) of kilojoules (kJ). Energieopname maakt deel uit van de energiebalans, naast de energieverbruik in rust (basale stofwisseling), fysieke activiteit en de thermische werking van voeding. Wanneer de energieopname op lange termijn hoger is dan het energieverbruik, kan gewichtstoename plaatsvinden; bij een lagere opname dan verbruik groeit het gewicht meestal af, en bij een evenwicht blijft het gewicht stabiel.

Metingen van energieopname gebeuren meestal via zelfrapportage in onderzoekssetting, zoals 24-uurs-recalls, eetdagboeken en voedselfrequentievragenlijsten. Deze methoden hebben beperkingen door vergeetachtigheid, onder- of overrapportage. Objectieve benaderingen bestaan bijvoorbeeld uit de doubly labeled water-methode, die de totale energieverbranding meet en zo een schatting van de energieopname verschaffen bij mensen in energiebalans. In grootschalige populatiestudies wordt energieopname vaak indirect afgeleid uit gerapporteerde voedselinname en standaardenergiewaarden.

Determinanten van energieopname omvatten smaak, verzadiging, portiegroottes, prijs, culturele en sociaaleconomische factoren, en gedragskenmerken zoals eetstimuli en hunkering. Metname de combinatie van homeostatische en hedoniële factoren kan leiden tot variatie in opname ondanks officiële dieetadviezen. Daarnaast kan soortelijk verdelingspatroon van macronutriënten de verzadiging en de totale energie-inname beïnvloeden.

Energieopname is relevant voor gezondheidsuitkomsten zoals ondervoeding, obesitas en metabolische aandoeningen. In sportcontext kan de timing en samenstelling van energieopname de trainingen, prestaties en herstel beïnvloeden. In het Nederlands wordt vaak gesproken over energie-inname of energieopname bij voedingsadviezen en gezondheidsonderzoeken.