duinenysteem

Een duinenysteem, of duinenstelsel, is een samenhangend landschap van zandduinen langs kustlijnen. Het ontstaat door windgedreven zandtransport vanuit het strand richting het achterland, aangevuld met zandtoevoer uit de nabijgelegen gebieden. Door vegetatie en topografie ontwikkelen zich verschillende zones: actieve duinen dicht bij de kust die voortdurend van vorm veranderen, stabiele of vaste duinen waar het zand langer blijft liggen, en duinputten of duinplassen die water vasthouden en specifieke habitats vormen.

Het systeem is een dynamisch geheel: zand verplaatst zich voortdurend onder invloed van wind en afwijkende stormen, terwijl plantenwortels zand stabiliseren en zo jonge duinen helpen vormen. De aanwezigheid van begroeiing vergroot de stabiliteit en bevordert een gevarieerde fauna. In duinen komen vaak bijzondere plantengemeenschappen voor, en het gebied biedt levend habitat aan vogels, insecten en andere organismen die zijn aangepast aan droge en vochtige microklimaten.

Functie en belang van duinenestel is veelzijdig. Ze vormen een natuurlijke kustbescherming tegen oceaangolven en erosie, slaan zand op voor herstel na zandafvoer en fungeren als recreatieve en landschappelijke ruimte. Daarnaast leveren ze ecosysteemdiensten zoals waterinfiltratie en klimaatmodulatie. Welkent bedreigingen bestaan uit verminderde zandtoevoer door menselijke ingrepen, verstening door invasieve plantensoorten, ongebreidelde recreatie en zeespiegelstijging als gevolg van klimaatverandering.

Beheer van duinenstelsels richt zich op het behouden van hun natuurlijke dynamiek en functionele baten. Dit omvat behoud van zandtoevoer, herstel van begroeide duinen, beperkingen op verstoring door menselijk gebruik, en, waar nodig, duinherstelmaatregelen zoals begroeide plantenaanplant en gecontroleerde zandaanvoer.