dosislimieten

Dosislimieten zijn de maximale toegestane stralingsdoses voor mensen die aan ioniserende straling worden blootgesteld. Ze vormen een fundamenteel element van stralingsbescherming en zijn bedoeld om gezondheidsrisico’s zoals stralingsziekte en kanker te voorkomen. Dosislimieten gelden zowel voor beroepsmatige blootstelling als voor leden van het publiek en worden toegepast in medische, industriële en nucleaire contexten.

In de stralingsbescherming wordt onderscheid gemaakt tussen de effectieve dosis en de equivalentie voor een bepaald orgaan of weefsel. De dosis wordt uitgedrukt in sievert (Sv), meestal in millisievert (mSv). De effectieve dosis houdt rekening met de gevoeligheid van diverse organen en geeft een samenvattend risiconiveau weer.

Regelgeving: op internationaal niveau geven ICRP-richtlijnen aan hoe doses moeten worden beperkt. Veel landen zetten deze richtlijnen om in nationale wetgeving en brancheregels, vaak via Euratom in de Europese Unie. In Nederland regelt de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) de naleving en toezicht.

Typische grenzen: voor beroepsmatige blootstelling ligt de limiet voor de effectieve dosis meestal op circa 20 mSv per jaar, gemiddeld over vijf jaar, met een maximum van 50 mSv in een enkel jaar. Voor het publiek geldt doorgaans een limiet van circa 1 mSv per jaar. Voor specifieke organen bestaan aanvullende limieten, zoals voor de ooglens en de huid, die per jurisdictie kunnen verschillen.

ALARA en beschermingsmaatregelen: dosislimieten zijn uitgangspunten, terwijl men streeft naar zo laag mogelijke blootstelling. Praktische maatregelen omvatten tijdbeperking, afstand nemen van de stralingsbron en afscherming, evenals monitorings- en trainingsprogramma’s.