diergedrag

Diergedrag is de verzamelnaam voor de bestudering van hoe dieren zich gedragen en reageren op hun omgeving, andere dieren en mensen. Het gebied omvat zowel aangeboren gedragingen als geleerde gedragingen en verkent hoe neurowetenschap, fysiologie, ontwikkeling en ecologie samen bepalen waarom dieren op bepaalde situaties op een bepaalde manier reageren.

De studie kent verschillende benaderingen. Ethologie richt zich op gedrag in natuurlijke omstandigheden en de evolutie van gedragsrepertoire; vergelijkende psychologie onderzoekt cognitieve vermogens en leerprocessen bij dieren; gedrags-ecologie kijkt naar hoe gedrag de overleving en voortplanting beïnvloedt. Grondleggers zoals Konrad Lorenz, Niko Tinbergen en Karl von Frisch hebben de ethologische benadering ontwikkeld, terwijl conditionering uit de psychologie eveneens van invloed is geweest op aanverwante disciplines.

Belangrijke thema's zijn communicatie (geluiden, geuren, lichaamstaal), sociaal gedrag en organisatie (hiërarchie, parings- en verzorgingssystemen), leervermogen en plasticiteit (imprinting, klassieke en operante conditionering, probleemoplossing), voedselverwerving en jachttechnieken, migratie en circadiane ritmes.

Methoden omvatten systematische observatie en het opstellen van een ethogram, experimentele manipulaties in laboratorium- en veldomstandigheden, en het gebruik van tracking- en videotechnieken om gedrag vast te leggen en te analyseren.

Toepassingen van diergedrag omvatten verbetering van dierenwelzijn in dierhouderij en dierentuinen, conservatie- en beheermaatregelen voor wilde soorten, en ontwerp van habitats die natuurlijk gedrag stimuleren. Ethiek en methodologische voorzichtigheid staan centraal om antropomorfisme en biases te voorkomen.