cultuurcompetente

Cultuurcompetente is een term uit de zorg, het onderwijs en publieke dienstverlening die verwijst naar het vermogen om effectief om te gaan met mensen uit verschillende culturele achtergronden. In het Nederlands wordt meestal gesproken van cultuurcompetentie als competentie en cultuurcompetente als bijvoeglijk naamwoord om een persoon, werkwijze of organisatie aan te duiden die aan die competentie voldoet. Het begrip is gericht op interactie, begrip en passend handelen in interculturele contexten.

De kern van cultuurcompetentie bestaat uit drie aandachtsgebieden: kennis, attitude en vaardigheden. Kennis betreft inzicht in culturele referentiekaders, maatschappelijke contexten en mogelijke biases. Attitude omvat openheid, respect, nieuwsgierigheid en reflexiviteit ten opzichte van eigen vooroordelen. Vaardigheden omvatten effectieve communicatie, luisteren, het afstemmen van interventies op culturele waarden en het samenwerken met tolken en culturele brugfiguren. Cultuurcompetentie gaat meestal uit van een continu proces van leren en reflecteren, en erkent grenzen van eigen kennis en het belang van cultureel overleg.

Toepassingsgebieden variëren van gezondheidszorg en maatschappelijk werk tot onderwijs en migratiebeleid. Ontwikkeling van cultuurcompetentie gebeurt via training, supervisie, intervisie, praktijkreflectie en participatie van gemeenschappen. Praktisch kunnen maatregelen bestaan uit interculturele communicatie, flexibiliteit in protocollen, en het integreren van cliëntgerichte en contextuele factoren in het handelen.

Opinies variëren over de mate en methode van competentie en waarschuwen voor stereotypering en het overschatten van universele normen. Doel is vaak betere toegankelijkheid, vertrouwen en gelijke dienstverlening voor diverse bevolkingsgroepen.