interculturele

Intercultureel (adjectief) of interculturaliteit als zelfstandig begrip verwijst naar wat te maken heeft met interacties tussen mensen uit verschillende culturen en met de leerprocessen die daarop gericht zijn. In het Nederlands wordt het vaak gebruikt om zowel de ontmoetingen tussen culturen als de competenties te beschrijven. Het begrip ligt dicht bij termen als interculturele communicatie, interculturele competentie en intercultureel onderwijs, maar legt de nadruk op onderlinge uitwisseling en wederzijdse aanpassing in tegenstelling tot louter samenleven naast elkaar.

Interculturele competentie omvat houdingen (openheid, nieuwsgierigheid, empathie), kennis (inzicht in culturele variatie, normen en waarden) en vaardigheden (voorbeeld: actief luisteren, conflictbemiddeling, adaptief communiceren). Deze competentie wordt ontwikkeld door onderwijs, training en praktijkervaring en wordt toegepast in diverse sectoren zoals onderwijs, bedrijfsleven, gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening. Doorgaans gaat het niet om het opgeven van eigen identiteit, maar om een respectvolle dialoog en gezamenlijke betekenisgeving.

In een geglobaliseerde en verdraagzame samenleving speelt interculturaliteit een rol bij het bevorderen van sociale inclusie, begrip en samenwerking. Debatten richten zich onder meer op de voordelen van interculturele dialoog tegenover polarisatie, en op mogelijke risico's zoals stereotypisering en machtsverschillen die interculturele uitwisseling kunnen bemoeilijken. In beleids- en onderwijskaders wordt interculturaliteit vaak gepositioneerd als een dynamisch proces van leren luisteren, wederzijds leren en het vinden van gemeenschappelijke referentiepunten in diverse groepen.