cultivatie

Cultivatie is het proces waarbij land wordt voorbereid en gebruikt om gewassen te telen en planten te laten groeien. In bredere zin kan het ook verwijzen naar het kweken of cultiveren van planten, dieren of micro-organismen onder gecontroleerde omstandigheden. De term stamt uit het Latijnse cultivare, wat bewerken van de grond betekent.

In landbouw en tuinbouw omvat cultivatie bodemvoorbereiding (ploegen, frezen) en het zaaien of planten van zaden of jonge planten, irrigatie, bemesting, onkruidbestrijding en gewasbescherming, evenals onderhoud zoals snoeien en oogsten. Belangrijke onderdelen zijn gewasrotatie, bodembeheer en teeltmethoden, waaronder biologische en duurzame teelt die gericht zijn op bodemgezondheid en biodiversiteit. Tuinbouw omvat ook particuliere tuinen en stedelijke teelt.

Historisch gezien maakte cultivatie de overgang mogelijk van jagen en verzamelen naar landbouw en vaste nederzettingen. Ontwikkelingen zoals irrigatie, ploegen, kunstmest en later mechanisatie hebben de productiviteit vergroot. Tegenwoordig variëren praktijken van intensieve akkerbouw tot kleinschalige en duurzame systemen zoals permacultuur en regeneratieve landbouw, met aandacht voor waterbeheer, bodemstructuur en klimaatimpact.

In een bredere zin kan het woord ook verwijzen naar het cultiveren van cellen of micro-organismen in laboratoriumomstandigheden, bijvoorbeeld bij microbiologisch onderzoek of weefselkweek, hoewel hiervoor vaak andere termen zoals kweek worden gebruikt.

Cultivatie heeft invloed op voedselvoorziening, landschap en economie, en stelt eisen aan milieu en duurzaamheid. Duurzame cultivatie streeft naar productiviteit in combinatie met behoud van bodemgezondheid en biodiversiteit, terwijl intensieve systemen meer input en beheer vereisen.