cultiveren

Cultiveren is een Nederlands werkwoord met meerdere betekenissen. Het basale idee is het bevorderen van groei, ontwikkeling of verzorging van iets. De term wordt toegepast op levende wezens zoals planten en micro-organismen, maar ook op abstracte zaken zoals vaardigheden, cultuur of normen.

In landbouw en tuinbouw betekent cultiveren het bewerken van de bodem en het telen en verzorgen van gewassen. Dit omvat werkzaamheden als plaggen, bemesten, bewateren, wieden en oogsten, met als doel een gezonde plantengroei en zo hoog mogelijke opbrengst.

In de biologie en medische laboratoria verwijst cultiveren naar het laten groeien van cellen of micro-organismen onder gecontroleerde omstandigheden in een cultuurmedium. Dit proces is essentieel voor wetenschappelijk onderzoek, diagnose en de productie van biologische producten. Culturen vereisen vaak een steriele werkomgeving en specifieke voeding, temperatuur en bewaking.

Daarnaast wordt cultiveren ook figuurlijk gebruikt: het ontwikkelen of verfijnen van vaardigheden, gewoonten, relaties of culturele smaak. Het kan ook slaan op het bevorderen van normen en waarden of het stimuleren van maatschappelijke of persoonlijke groei door herhaalde oefening, blootstelling en interactie.

Etymologisch komt cultiveren uit het Frans cul­tiver, met wortels in het Latijnse cultura, en verwijst oorspronkelijk naar zorg, onderhoud en verzorging van land en gewassen. In bredere zin behoudt de term zijn kernidee van verzorging en ontwikkeling.