bodemmicrobiële

Bodemmicrobiële systemen verwijzen naar de microbiële gemeenschappen in de bodem. Ze bestaan uit bacteriën en archaea, schimmels (incl. mycorrhizae), protozoa, algen en diverse virussen, naast microfauna. Samen vormen ze een levend, dynamisch onderdeel van het bodem-ecosysteem en spelen ze een cruciale rol in biogeochemische cycli zoals koolstof en stikstof.

Belangrijke functies zijn afbraak van organisch materiaal, mineralisatie van nutriënten en de vorming van een stabiele bodemstructuur door exopolysacchariden en andere polymeren. Ze leveren ook symbiotische relaties met planten (mycorrhizale associaties en stikstofbindende bacteriën) en dragen bij aan plantgezondheid via ziektebestrijding en betere wortelgroei.

Bodemmicrobiële gemeenschappen beïnvloeden processen zoals nitrificatie, denitrificatie, koolstofopslag en humificatie. Ze reageren op milieuomstandigheden zoals pH, vocht, temperatuur en beschikbaarheid van koolstof en stikstof, en op beheerpraktijken zoals bemesting, drainage en bodembewerking. Biodiversiteit en functie bepalen bodemgezondheid en veerkracht bij verstoringen.

Onderzoek maakt gebruik van cultuuronafhankelijke methoden zoals sequencing van 16S/ITS rRNA, metagenomics en metatranscriptomics, en biomarkers zoals PLFA, plus isotopische tracering. Metingen zoals microbieel biomassa (fumigation-extraction), enzymactiviteit en bodemrespiratie leveren aanvullende inzichten.

Toepassingen en beheer richten zich op duurzame landbouw, bioremediatie en herstel van verstoorde bodems. Praktijken die bodemmicrobiële biodiversiteit en functionaliteit ondersteunen zijn onder meer toevoeging van organisch materiaal, minimale bodembewerking en afgestemd irrigatie- en bemestingsbeheer.