blootstellinganalyse

Blootstellinganalyse is een gestructureerde aanpak in milieuwetenschappen en toxikologie die gericht is op het kwantificeren van de blootstelling van mensen aan een stof of chemische verbinding. Het doel is te bepalen hoeveel stof mensen kunnen inademen, via voedsel of dermale contact, in welke tijdsperioden en onder welke omstandigheden, zodat eventuele gezondheidseffecten beoordeeld kunnen worden.

De analyse onderzoekt blootstellingroutes (inhalatie, orale inname, dermale opname), bronnen (emissies, lekkages) en media (lucht, water, bodem, voedsel). Daarnaast worden receptorgroepen gedefinieerd, zoals werknemers, bewoners en kinderen, en activiteitenpatronen en geografische variaties meegenomen. Data worden verzameld uit emissie- en concentratiegegevens, monitoringsprogramma’s, biomonitoring en gebruiks- of gedragspatronen.

Methoden variëren van kwalitatieve beoordeling tot kwantitatieve modellering. In een deterministische aanpak worden conservatieve aannames gebruikt om maximale of typische blootstelling te schatten. Probabilistische blootstellinganalyse bevat onzekerheidsverdeling en levert gevoeligheidsanalyse. Modellen kunnen exposure-scenario’s koppelen aan media- en routegegevens en, bij farmacokinetische toepassingen, PBPK-modellen integreren om dosering te voorspellen.

Uitkomsten worden gebruikt voor risicobeoordeling en besluitvorming bij regelgeving, arbeidsveiligheid, productontwikkeling en saneringsplanning. Ze blijven afhankelijk van de beschikbaarheid en kwaliteit van data, en zijn onderhevig aan onzekerheden door variabiliteit in individueel gedrag en wisselende omgevingscondities.

In veel landen bestaat een normatief kader waarin blootstellinganalyse als onderdeel van risico-inschatting wordt uitgevoerd, met richtlijnen voor problemformulering, scenarioontwikkeling, data-inname en transparante onzekerheidsrapportage.