bloedglucosespiegel

Bloedglucosespiegel is de hoeveelheid glucose in het bloed. Bij mensen wordt meestal gesproken over plasma-glucose, gemeten in millimol per liter (mmol/L) of omgerekend naar milligram per deciliter (mg/dL). Glucose is een primaire energiebron voor cellen en wordt via insuline en glucagon door het lichaam gereguleerd. Lever en spieren spelen een belangrijke rol bij opslag en vrijzetting van glucose, afhankelijk van de behoefte en maaltijdmoment.

Metingen en methoden

Glucose kan in een laboratorium worden gemeten in veneus plasma, maar ook thuis of op polikliniek met capillaire bloedglucosemetingen (glucometer). Zelfmetingen geven vaak mg/dL maar kunnen ook in mmol/L worden weergegeven. HbA1c geeft een indicatie van het gemiddelde glucose over de afgelopen twee tot drie maanden. Continue glucosemonitoring (CGM) levert voortdurend gegevens via een sensor en kan fluctuaties in kaart brengen. Het is belangrijk om te onderscheiden tussen verschillende steekproeftypen en meeteenheden, omdat capillair bloed soms hogere waarden kan tonen dan veneus plasma.

Normale waarden en variatie

Nuchter normale waarden liggen doorgaans rond 3,9-5,5 mmol/L (70-99 mg/dL). Postprandiaal, twee uur na een maaltijd, ligt een typical doel onder ongeveer 7,8 mmol/L (140 mg/dL). HbA1c normaal is meestal onder circa 5,7% (38 mmol/mol). Waarden variëren met leeftijd, zwangerschap, medicatie en lichamelijke activiteit.

Afwijkingen en klinische betekenis

Hypoglykemie ontstaat vaak bij bloedglucose onder circa 3,9 mmol/L (70 mg/dL) en vereist onmiddellijke aandacht. Hyperglykemie kan duiden op onvoldoende insuline- of glucoseregulatie en kan op lange termijn schade veroorzaken. Diagnostische criteria voor diabetes variëren per richtlijn; veel gangbare definities hanteren nuchter ≥7,0 mmol/L of 2-uurs ≥11,1 mmol/L na een 75 g OGTT, of HbA1c ≥6,5%. Prediabetes omvat nuchter 6,1-6,9 mmol/L of 2-uurs 7,8-11,0 mmol/L.

Toepassing

Bloedglucosespiegels worden gebruikt voor diagnose, behandeling en monitoring van aandoeningen zoals diabetes mellitus, zwangerschapsdiabetes en gerelateerde stofwisselingsstoornissen. Doelstellingen voor behandeling zijn afhankelijk van individu en richtlijnen, met focus op het voorkomen van complicaties en het verbeteren van kwaliteit van leven.