antioxidantverdediging

Antioxidantverdediging is het geheel van mechanismen waarmee organismen oxidatieve schade door reactive oxygen species (ROS) en vrije radicalen voorkomen of herstellen. ROS ontstaan als bijproduct van normale celprocessen zoals metabolisme, maar kunnen schade veroorzaken aan lipiden, eiwitten en DNA wanneer productie hoger is dan verwijdering. Antioxidantverdediging omvat zowel enzymatische systemen die ROS neutraliseren als niet-enzymatische moleculen die ROS afvangen.

Belangrijke enzymatische componenten zijn onder meer superoxide-dismutase (SOD), dat superoxide-radicalen omzet in waterstofperoxide; catalase en glutathionperoxidase, die waterstofperoxide verder afbreken tot water en zuurstof. Niet-enzymatische antioxidanten omvatten vitaminen zoals vitamine C en vitamine E, glutathion, uraten en carotenoïden. Deze stoffen kunnen ROS direct neutraliseren of regenereren van andere antioxidanten ondersteunen.

De antioxidantverdediging wordt gereguleerd door cellulaire signaleringsroutes en wordt beïnvloed door voeding, leefstijl en genetische factoren. Een belangrijke regulatie is de Nrf2-weg, die bij oxidative stress bepaalde antioxidantenzymes stimuleert. Fysieke activiteit en een voeding rijk aan plantaardige stoffen zoals flavonoïden kunnen de antioxidantstatus verbeteren.

Een evenwichtige antioxidantverdediging is essentieel voor gezondheid; onvoldoende capaciteit kan leiden tot oxidatieve schade, wat betrokken is bij veroudering en diverse aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, neurodegeneratieve ziekten en sommige kankers. Overmatige toediening van antioxidanten via supplementen kan in sommige gevallen echter robsignalering verstoren en celcommunicatie beïnvloeden.