Zorgvuldigheidsnorm

Zorgvuldigheidsnorm is een juridisch begrip in het Nederlands recht dat de minimale zorg en voorzichtigheid beschrijft die een persoon of organisatie in acht moet nemen om schade te voorkomen. Het fungeert als maatstaf bij aansprakelijkheid: als iemand handelt in strijd met deze norm, kan hij aansprakelijk zijn voor de geleden schade.

De norm is niet eenduidig vastgelegd in één tekstregel, maar varieert naar context en rol van de betrokkene. In het burgerlijk recht speelt de zorgvuldigheidsnorm een belangrijke rol bij zowel onrechtmatige daad als contractuele aansprakelijkheid. De toetsing gebeurt vaak aan de hand van redelijkheid en billijkheid en de specifieke omstandigheden van het geval. Voor professionals geldt doorgaans een hoger, vakgericht standaard: wat een bekwaam en redelijk opererende professional in vergelijkbare omstandigheden had gedaan of nagelaten, wordt als maatstaf genomen.

De zorgvuldigheidsnorm kan voortkomen uit wet- en regelgeving, uit professionele normen en uit gangbare maatschappelijke opvattingen over wat veilig en verantwoord handelen is. Bij de beoordeling wordt gekeken naar factoren zoals de kans op schade, de ernst van de gevolgen, de aard van de betrokken handeling en de bekende risico’s. Ook technologische ontwikkelingen en maatschappelijke leerkringen kunnen de norm beïnvloeden.

Veelvoorkomende toepassingsgebieden zijn verkeer, medische zorg, bouw en productveiligheid. Schending van de zorgvuldigheidsnorm kan leiden tot aansprakelijkheid en vergoeding van schade, tenzij er sprake is van overmacht of voldoende causaal verband ontbreekt.

---