Vraagontwikkeling

Vraagontwikkeling is het proces van het ontwerpen, formuleren en evalueren van vragen of prompts die gebruikt worden in onderwijs, toetsing en onderzoek. Het doel is om duidelijke, relevante en valide informatie te verkrijgen over wat learners kennen en kunnen, of over onderzoeksconcepten. Het omvat zowel taalkundige als inhoudelijke aspecten en vereist afstemming op doelstellingen en context.

In onderwijs en cursussen gaat vraagontwikkeling meestal samen met leerdoelen en toetsontwerp. Belangrijke stappen zijn het analyseren van leerbehoeften, het formuleren van concrete leerdoelen, het kiezen van geschikte vraagtypen en formats (bijv. meerkeuze, open vragen, korte antwoorden), en het schrijven van heldere, eenduidige wervingen. Daarna volgen pilotering en revisie op basis van feedback. Belangrijke principes zijn duidelijk taalgebruik, een logische structuur, de juiste moeilijkheidsgraad en het voorkomen van bias of culturele onrechtmatigheden.

In toetsontwikkeling draait het om itemwriting en psychometrische analyse. Doel is inhoudsvaliditeit en constructvaliditeit. Ontwikkelaars bewaken representativiteit van het domein, bepalen de moeilijkheidsgraad en de discriminatie tussen respondenten. Na een pilotperiode wordt vaak een itemanalyse uitgevoerd om onbruikbare of onduidelijke items te vervangen of te verbeteren.

In onderzoekscontext worden vragen of hypothesen geformuleerd en operationeel gemaakt, inclusief subvragen en definities van variabelen. De meetinstrumenten en procedures worden vastgesteld, en het ontwikkelingsproces omvat validatie en revisie op basis van expertfeedback en empirische resultaten.

Uitdagingen zijn woordenkeuze, taalniveau, culturele neutraliteit, en mogelijke bias. Ethische en juridische overwegingen spelen ook een rol. Samenwerkingsverbanden tussen docenten, onderzoekers en experts verbeteren de betrouwbaarheid en toepasbaarheid van vraagontwikkeling.