Voedselverspilling

Voedselverspilling is eetbaar voedsel dat wordt weggegooid of niet wordt geconsumeerd, hoewel het nog veilig en geschikt is om te eten. Het vindt plaats in alle schakels van de voedselketen: productie en oogst, verwerking en logistiek, detailhandel en horeca, en huishoudens. In beleid en onderzoek wordt soms een onderscheid gemaakt tussen voedselverlies (verliezen in de productie- en verwerkingsketen) en verspilling (wanneer consumenten en bedrijven voedsel weggooien).

Oorzaken en omvang variëren per schakel. In de landbouw ontstaan verliezen door onjuiste oogst, bederf en kwaliteitsnormen; in de verwerkende en retailsector door overvoorraad, overschotten en uiterlijke eisen; bij huishoudens door overmatige inkoop, verkeerde inschatting van porties, en het weggooien van bederf. Wereldwijd wordt ongeveer een derde van het geproduceerde voedsel verspild of verloren.

Effecten zijn onder meer aanzienlijke milieubelasting door verspild water, land en energie en de bijbehorende broeikasgasemissies. Economische kosten komen voor rekening van bedrijven en consumenten; sociaal is er een onevenwicht tussen overvloed en armoede zichtbaar in voedselonzekerheid in sommige regio's.

Aanpak richt zich op preventie en hergebruik: betere planning en voorraadbeheer, behandeling van overschotten (donaties aan voedselbanken, herverdeling via voedselreddingsnetwerken), en efficiënte opslag. Retail en horeca kunnen afval beperken met dynamische prijsstelling en kleinere porties. Restafval kan worden gecomposteerd of vergist voor energie. Overheden stimuleren dergelijke maatregelen met beleidskaders, faciliteiten voor donaties en duidelijke etikettering. In de EU is gestreefd naar een halvering van voedselverspilling tegen 2030 (Farm to Fork).

Monitoring en eenduidige definities zijn cruciaal; landen gebruiken verschillende meetmethoden, waardoor vergelijking lastig is. Verder onderzoek en publieke voorlichting blijven nodig om gedragspraktijken te verbeteren.