Veenweidelandschappen

Veenweidelandschappen zijn landschappen die ontstaan op vervuild of aangeslibt veen (veenbodems) en die nagenoeg exclusief worden gebruikt als natte tot vochtige weilanden voor weidegang. Het gaat vaak om open, grasrijke terreinen met een netwerk van sloten en greppels die het waterpeil reguleren. Karakteristiek is de combinatie van vochtige bodem, zure tot zwak zure omstandigheden en een rustige, ononderbroken agrarische schaal.

Deze landschappen zijn in vele regio’s ontstaan door langdurige drainage van veengebieden waardoor veengrond geschikt werd voor landbouw en veeteelt. In het verleden leidde peatwinning en reconstructie van polders tot uitgebreide waterbeheersingsinfrastructuur. Het waterpeil wordt door middel van sloten, kranen en soms pompen gecontroleerd, zodat de graslanden vochtig blijven maar niet verdrinken. Door drainage kan veen oxideren en in hoogte blijven mogelijkheden tot verzakking bestaan; dit vormt een belangrijk langjarige uitdaging voor het beheer en de waarde van het landschap.

Ecologisch gezien bieden veenweidelandschappen een specifieke plant- en dierenwereld. De zure, voedselarme bodems ondersteunen bijzondere hoogveenachtige en vochtminnende planten, zoals çeşitli sedges en moslagen, en vormen habitat voor waterrijke vogelsoorten en andere graslandfauna. De landschappen hebben ook een cultuur-historische waarde: ze zijn lange tijd verbonden met lokale veehouderijtradities en landinrichting.

Huidige beleid en beheer proberen landbouwproductie te combineren met waterbeheer en natuurbehoud, onder het motto van duurzame veenbehoud en klimaatadaptatie. Intensivering en verdroging worden tegengestaan door maatregelen gericht op het behoud van waterbalans en landschapstructuur.