Veenvormingvegetatie

Veenvormingvegetatie is een term uit de veenlandschapsecologie die verwijst naar de plantengemeenschappen die in peenvormende wetlands voorkomen en medebepalend zijn voor de vorming en het onderhoud van peat. Deze vegetatie ontstaat onder wateroverhangende of anders vochtige omstandigheden waarin de afbraak van plantaardig materiaal beperkt blijft, zodat opgeslagen organisch materiaal kan toenemen tot peatlagen.

Binnen veenvormingvegetatie komen verschillende typen voor, met name veenmos—en bogvegetatie aan de ene kant en fenvegetatie aan de andere. Fenvegetatie groeit vaak in minerale of basische omstandigheden en omvat onder meer rietachtige en grassige soorten zoals Carex en Eriophorum, terwijl bogvegetatie typisch zuur en ombrotroof is en vaker Sphagnum-mos aanwezig heeft, samen met ericáceae. Deze gemeenschappen dragen bij aan de productie en afbraakbalans die peatvorming mogelijk maakt en bepalen mee de waterhuishouding van het gebied.

Ecologisch spelen veenvormingvegetatie en de gevormde peatlaag een centrale rol bij koolstofopslag en waterbeheer. De plantengroei levert biomassa die bij miljoenen jaren van afbraak onder anaerobe condities peat vormt; dieper gelegen delen van de veenlagen vormen een koolstofreservoir en beïnvloeden stabiliteit en hydrologie van het landschap.

Bedreigingen zoals drainage, veenontginning, eutrofiëring en klimaatverandering verminderen peatvorming en bevorderen afbraak. Herstelmaatregelen richten zich op nat houden of herspoelen van het gebied, herbeëindiging van drainage en het herstellen van kenmerkende veenvegetatie om peatvorming te herstellen en koolstofopslag te behouden. Veenvormingvegetatie varieert over regio’s, met aanzienlijke relevantie in Noord-Europa en andere veengebieden wereldwijd.