Usabilitystandaarden

Usabilitystandaarden zijn normen en richtlijnen die vastleggen hoe bruikbaar een product, dienst of systeem moet zijn voor gebruikers. Ze worden toegepast bij software, websites, apps, medische apparatuur en overheidsdiensten om efficiëntie, tevredenheid en foutenreductie te bevorderen.

De belangrijkste internationale normen komen uit de ISO/IEC 9241-reeks. ISO 9241-11 definieert bruikbaarheid als de mate waarin een product effectief, efficiënt en bevredigend kan worden gebruikt in een specifieke context. ISO 9241-210 behandelt mens-centred design gedurende de ontwikkeling. Daarnaast beschrijft ISO/IEC 25010 bruikbaarheid als onderdeel van de kwaliteit in gebruik.

Andere sectorgerichte normen zijn ISO 62366 voor de bruikbaarheid van medische apparaten en diverse eisen zoals EN 301 549 voor toegankelijkheid van ICT in de EU, waarmee producten toegankelijk moeten zijn voor mensen met beperkingen. Voor web- en app-ontwerp wordt ook vaak WCAG-richtlijnen gevolgd om toegankelijkheid en bruikbaarheid te verbeteren.

In de praktijk worden usabilitystandaarden toegepast via gebruikersonderzoek, usability testing, heuristische evaluatie en iteratief ontwerp waarin de gebruiker centraal staat. Deze aanpak helpt bij het identificeren van knelpunten, het verbeteren van prestaties en het verhogen van tevredenheid bij de beoogde gebruikersgroep.

Als concept fungeren usabilitystandaarden als referentiepunten die de consistentie en de kwaliteit van interacties ondersteunen; de toepassing varieert per context en jurisdictie. In Nederland ondersteunen het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) en Europese praktijken de implementatie en naleving.