Textuurverval

Textuurverval is een term uit de materialenwetenschap en restauratiewetenschap die verwijst naar het verlies of de verandering van de oppervlaktextuur van een materiaal, object of werk. Het gaat meestal gepaard met een afname van reliëf, patronen of korreldmbaas, waardoor het oppervlak minder onderscheidend of minder tactiel aanvoelt.

Oorzaken zijn divers en kunnen fysiek, chemisch of milieugerelateerd van aard zijn. Fysieke slijtage door wrijving, contact of mechanische belasting kan leiden tot afvlakking van textuur. Chemische veroudering door vervuiling, vocht of agressieve chemicaliën kan scheuren of verzwakken van het oppervlak veroorzaken. Klimaat- en temperatuurschommelingen, UV-licht en biologische activiteiten kunnen textuur laten afnemen of veranderen. Verouderingsprocessen in coatings of vernis, zoals craquelé en polijsten, dragen ook bij aan textuurverval.

Toepassingsgebieden omvatten onder meer textiel, kunst en schilderkunst, bouwmaterialen en coatings. In textiel kan slijtage van garen en patroonelementen leiden tot minder uitgesproken textuur; bij schilderijen kan de laagstructuur door vernis of veroudering vervagen; bij bouwmaterialen kunnen erosie en slijtage de oorspronkelijke korrel- of structuurpatronen verminderen; bij coatings kan glansverlies samengaan met verlies van microtextuur.

Diagnose en evaluatie gebeuren via visuele inspectie en meetmethoden zoals oppervlaktetopografie, profilometrie en glossmeting. Restauratoren en materiaalonderzoekers beoordelen craquelure, vlekken en functie van de textuur.

Preventie en mitigatie richten zich op bescherming tegen mechanische beschadiging, gebruik van geschikte coatings, klimatologische controle en eenvoudige reiniging. In museale en industriële omgevingen kan tijdige onderhoudsbeoordeling textuurverval beperken.