Tetanusgevallen

Tetanusgevallen verwijzen naar klinische gevallen van tetanus, een ernstige neurologische aandoening veroorzaakt door het toxine tetanospasmin van de bacterie Clostridium tetani. Het toxine verhindert de werking van inhibitorische neurotransmitters in het centrale zenuwstelsel, wat leidt tot spierkrampen, rigide verlamming en soms levensbedreigende ademhalingsproblemen.

De ziekte ontstaat meestal door besmetting van wonden die in anaerobe omstandigheden verkregen zijn. De bacterie vormt sporen die in wonden kunnen uitgroeien en toxine produceren. Vaccinatie tegen tetanus voorkomt de ernst van de ziekte doordat immuniteit ontbreekt bij volwassene als er geen booster is, maar onbehandelde wonden bij ongevaccineerde of ondergevaccineerde personen kunnen alsnog leiden tot tetanus.

Klinische kenmerken variëren, maar veelvoorkomend zijn trismus (kauwspieren die de mond sluiten), risus sardonicus, algemene spierrigiditeit en frequente spierkrampen. Autonome instabiliteit en ademhalingsmoeilijkheden kunnen volgen. De diagnose is meestal klinisch; laboratoriumtests zijn ondersteunend maar niet definitief. Behandeling omvat snelle wondreiniging en debriedement, bredere antibioticaplaat (bij voorkeur met metronidazol), toediening van tetanusimmuunoglobuline bij verdenking op onvoldoende immuniteit, en uitgebreide ondersteunende zorg zoals ademhalingsondersteuning en sedatie.

Preventie gebeurt primair via vaccinatie met tetanus toxoid, meestal opgenomen in de DTP-/DTaP-vaccinatie. Boosterprikken elke tien jaar en tijdige vaccinatie bij blootstelling verminderen het risico op tetanusgevallen aanzienlijk. Neonatale tetanus blijft een aandachtspunt in sommige regio’s waar gebrekkige vaccinatie en veilige geboortepraktijken voorkomen. Tetanusgevallen blijven in veel landen zeldzaam dankzij goede vaccinatie, maar blijven een publichealth-onderwerp in gebieden met beperkte immunisatie.