Temperatuurstress

Temperatuurstress is een vorm van fysiologische stress die optreedt wanneer het lichaam moeite heeft om de kern¬temperatuur op peil te houden bij blootstelling aan extreme warmte of kou. Het begrip omvat zowel warmtestress als koudestress en kan bij mensen en dieren voorkomen. De prone factoren zijn omgevings- temperatuur, relatieve vochtigheid, straling, windsnelheid, fysiek werk, kleding en acclimatisatie, evenals leeftijd en gezondheidsstatus.

Warmtestress ontstaat bij hoge omgevingstemperaturen en/of hoge vochtigheid, vaak in combinatie met fysieke belasting. Symptomen zijn onder meer uitdroging, dorst, hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, spierkrampen en vermoeidheid; ernstigere vormen leiden tot koortsachtige verzwakking of heat stroke. Koudestress ontstaat bij lage temperaturen en windchill, met mogelijke hypothermie en frostbite als ernstige gevolgen. Tekenen zijn rillingen, gevoelloosheid, verlaagde coördinatie en verminderde alertheid.

Gevolgen van temperatuurstress zijn onder meer verminderde cognitieve en fysieke prestaties, verhoogd risico op ongevallen, en in sommige gevallen ernstige gezondheidscomplicaties. Het komt vooral voor in arbeidsomstandigheden, sport en klimatologisch extreme situaties, maar kan iedereen treffen tijdens langere blootstelling aan extreme temperaturen.

Preventie richt zich op acclimatisatie, hydratatie, rust- en koelpauzes, passende kleding en verruimde ventilatie of koeling. Monitoring met indexes zoals WBGT helpt bij het plannen van activiteiten en het beperken van blootstelling. Behandeling omvat snelle afkoeling of verwarming, adequate hydratatie en medische evaluatie bij ernstige symptomen, met extra aandacht voor kwetsbare groepen zoals ouderen en jonge kinderen.