Stilstanduitlaatgassen

Stilstanduitlaatgassen zijn de uitstoot die ontstaat wanneer een motor draait terwijl er geen nuttige arbeid wordt verricht, bijvoorbeeld bij verkeersstops, parkeren met lopende motor of bij generators. Idling leidt tot brandstofverbruik en directe verontreiniging zonder dat er vervoer of werk mee wordt gedaan. Het komt voor bij voertuigen zoals auto’s, vrachtwagens en bussen, maar ook bij schepen, installaties en land- of tuinbouwmachines met stilstaande motor.

De samenstelling van stilstanduitlaatgassen varieert naar gelang brandstof, motortype en temperatuur. Veel gangbare stoffen zijn koolmonoxide (CO), kooldioxide (CO2), koolwaterstoffen (HC) en stikstofoxiden (NOx). Dieselmotoren leveren bovendien vaak meer fijn stof (PM). Bij koude starts is de uitstoot doorgaans hoger omdat de katalysator en andere emissiebeheersingssystemen nog niet op bedrijfstemperatuur zijn. Bij idling kan de emissie-intensiteit per tijdseenheid hoger zijn dan tijdens normaal rijden, terwijl het per kilometer meestal minder meetbaar is.

Stilstanduitlaatgassen dragen bij aan lokale luchtverontreiniging en kunnen gezondheidsrisico’s veroorzaken, vooral in stedelijke zones en bij lange stilstand. In sommige sectoren, zoals vervoer en scheepvaart, spelen stilstandemissies een belangrijke rol bij stedelijke luchtkwaliteitsdoelstellingen.

Mitigatie en regelgeving richten zich op het beperken van stilstand. Moderne voertuigen kunnen automatisch stoppen en starten via start-stop-systemen om stilstandstijd te verminderen. Voor schepen en industriële toepassingen wordt vaker walstroom (shore power) gebruikt om de dieselmotoren uit te schakelen terwijl elektrische bronnen aan de wal leveren. Regels tegen langdurig idling bestaan in veel landen en stimuleren emissiearme praktijken en technologische oplossingen.