nuttige

Nuttige is de attributieve vorm van het Nederlandse bijvoeglijk naamwoord nuttig, dat “bruikbaar” of “van nut” betekent. Het wordt gebruikt om dingen te beschrijven die praktische waarde hebben of een doel dienen. Voorbeelden zijn onder meer nuttige tip, nuttige informatie en nuttige vaardigheden. De vorm nuttige verschijnt meestal direct vóór het zelfstandig naamwoord, bijvoorbeeld in zinnen als een nuttige tip of nuttige informatie. In het meervoud blijft de vorm doorgaans hetzelfde als het bijvoeglijk naamwoord vóór een meervoudig zelfstandig naamwoord: nuttige tips.

Etymologisch gaat nuttige terug op het zelfstandig naamwoord nut, met het daaruit afgeleide suffix -ig om een eigenschap aan te duiden. Het woord is van Germaanse oorsprong en heeft verwante termen in nabije talen die hetzelfde idee van nuttigheid uitdrukken, zoals Duitse nützlich. Het behoudt in het Nederlands een neutrale toon en verwijst naar praktische bruikbaarheid in plaats van emotionele waarde.

In gebruik wordt nuttig doorgaans gebruikt voor objecten, informatie of adviezen die een concrete meerwaarde bieden. Het woord heeft minder lading dan streng positief, maar minder negatief dan onpraktisch of onnut. Synoniemen die vaak in dezelfde context verschijnen zijn handig, behulpszaam en soms praktisch, afhankelijk van de nuance die men zoekt. Nuttig kan ook worden tegengesproken met nutteloser of meest nuttig wanneer men een vergelijking maakt over de mate van bruikbaarheid.

Zie ook: nut (zelfstandig naamwoord); nutteloos; handig; behulpszaam.