verschijnen

Verschijnen is een Nederlands werkwoord met meerdere verwante betekenissen. In de belangrijkste betekenissen gaat het om: zichtbaar worden of tevoorschijn komen; gepubliceerd of uitgebracht worden; en in bredere zin iets laten ontstaan of zich voordoen. De precieze betekenis hangt sterk af van de context en van de combinatie met andere woorden in de zin.

Etymologie en betekenisverwantschappen

Het werkwoord is afgeleid van schijnen, met het voorvoegsel ver- dat vaak verandering of tot stand brengen aanduidt. Ver-schijnen verwijst historisch naar het zichtbaar worden of in het licht komen. Het is etymologisch verwant aan Duitse erscheinen en aan soortgelijke vormen in andere Germaanse talen, die eveneens het idee van verschijnen of tevoorschijn komen dragen.

Gebruik en context

Verschijnen komt veel voor in twee hoofdcontexten. Allereerst kan het verwijzen naar lichamelijk of visueel verschijnen: een verschijnsel, verschijning of voorwerp verschijnt aan het oog, bijvoorbeeld: De maan verschijnt achter de wolken. Een tweede context is publicatie en uitgave: een boek, artikel, tijdschrift of ander product wordt uitgebracht of wordt beschikbaar gesteld. Voorbeelden: Een nieuw tijdschrift verschijnt maandelijks. Het boek is vorig jaar verschenen. In seculiere informatie- en mediacontexten kan ook worden gezegd dat iets “verschijnt” op een website of in een nieuwsbrief.

Grammatica en varianten

Verschijnen is meestal intransitief in de betekenis van verschijnen (het onderwerp verschijnt). In de publiekscontext wordt vaak de voltooide tijd met zijn gebruikt: Het rapport is verschenen. De tegenwoordige tijd: Het rapport verschijnt morgen. Het participium is verschenen. Verwante uitdrukkingen zijn onder meer tevoorschijn komen en verschijning (naamwoordelijk).

Zie ook

Verschijning, Verschijningsdatum, Verschijningsvorm.