Stikstofbehoefte

Stikstofbehoefte is de hoeveelheid stikstof die een gewas nodig heeft voor een gezonde groei en een gewenste opbrengst onder specifieke omstandigheden. Deze behoefte varieert per gewassoort en -ras, en is sterk afhankelijk van de groeifase, klimaat, en bodemsamenstelling. Ook factoren zoals eerdere gewasrotatie, de beschikbaarheid van licht en water, en de organische stof in de bodem beïnvloeden de stikstofvraag.

Stikstof in de bodem is afkomstig uit mineralisatie van organische stof, uit toegepaste stikstofbronnen zoals kunstmest, dierlijke mest of compost, en in mindere mate uit biologische stikstofbinding. Planten nemen stikstof op in de vormen ammonium (NH4+) en nitraat (NO3-). Een goede afstemming tussen beschikbare stikstof en plantbehoefte is cruciaal: te weinig leidt tot lagere groei en opbrengst, terwijl een teveel kan leiden tot uitspoeling naar grondwater en verhoogde N2O-emissies.

Beperkingen en indicatoren voor het bepalen van stikstofbehoefte worden vaak vastgesteld via bodem- en N-mineralisatieprofielen, bodemtests van stikstofreserves, en plantaardige indicatoren zoals bladkleur of SPAD-metingen. Ook agronomische modellen en rekenschema’s helpen bij het opstellen van een richtadvies op basis van verwachte opbrengst, doelopbrengst en huidige stikstofbeschikbaarheid.

Beheermaatregelen richten zich op het afstemmen van stikstoftoediening op de werkelijke behoefte: often via spreiding van de stikstofgift over meerdere momenten, afstemmen op groeistadia, toepassing van langwerkende of gecontroleerde stikstofvormen, en in sommige systemen het combineren met precisielandbouw en cover crops om verliezen te beperken. Milieueffecten en regelgeving maken nauwkeurige afstemming steeds belangrijker in de praktijk.