Prijsseries

Een prijsserie, ook wel prijsreeks genoemd, is een reeks waarnemingen van prijzen voor één of meer goederen of diensten, vastgelegd op regelmatige tijdpunten (bijv. dagelijks, maandelijks of jaarlijks). Prijsseries vormen een fundamenteel instrument in economie en statistiek omdat ze prijsontwikkelingen weergeven en dienen als basis voor inflatiemetingen, indexcijfers en macro-economische analyse.

Nominale prijzen worden vaak onderscheiden van reële prijzen door te defleren met een prijsindex zoals de consumentenprijsindex (CPI) of producentenprijzenindex (PPI). Prijsseries kunnen individuele producten volgen of bredere manden prijzen beschrijven; indexcijfers tonen procentuele veranderingen ten opzichte van een gekozen basisjaar en worden vaak in seizoensgecorrigeerde vorm gepresenteerd.

Constructie en methoden: prijzen worden verzameld uit officiële statistieken, marktgegevens of administratieve bronnen. Indexen kunnen worden opgebouwd volgens Laspeyres-, Paasche- of kettingindexmethoden en vervolgens als tijdreeksen worden samengevat. Door deflatie ontstaan reële prijsseries; door kettingkoppeling (chain-linking) blijft de serie relevant bij prijsveranderingen.

Analyse en toepassingen: prijsseries worden gebruikt om trends en volatiliteit te analyseren, rendementen te berekenen en inflatie te meten. Ze dienen als input voor econometrische modellen (bijv. ARIMA, VAR) en voor het testen van relaties tussen prijzen op verschillende markten.

Knelpunten: prijsseries kunnen revisions ondergaan; kwaliteitseffecten bij productinnovatie, substitutie en kwaliteitsverbeteringen kunnen prijsbeoordelingen beïnvloeden. Seizoenale aanpassingen, ontbrekende waarden en valutakursverschillen kunnen interpretatie bemoeilijken.

Bronnen: prijsseries komen uit statistische bureaus en financiële markten, zoals CBS, Eurostat, IMF en beursdata.