Oogsluitspasme

Oogsluitspasme, medisch bekend als blepharospasme, is een focal dystonie waarbij de spieren rondom de ogen - met name de orbicularis oculi - onvrijwillig samentrekken. Dit veroorzaakt herhaalde, vaak onvoorspelbare hoofdjes- en ooglidsluiting en kan leiden tot verminderd zicht of tijdelijke functionele blindheid. Vaak gaat het gepaard met lichtgevoeligheid en droge ogen; sommige mensen ervaren aanvallen die minuten kunnen duren. De aandoening ontstaat doorgaans op middelbare leeftijd en komt vaker voor bij vrouwen. De precieze oorzaak is meestal onduidelijk, maar er wordt gesproken van een disfunctie in het zenuwstelsel en sensorimotorische verstoordheden; sommige gevallen worden beschouwd als idiopathische blepharospasmen.

Diagnose gebeurt klinisch op basis van het beeld en de geschiedenis. Andere oorzaken van ooglidspiertrekken, zoals myokymie, tics of oogheelkundige aandoeningen, worden uitgesloten. Beoordeling kan beeldvorming of neurologische evaluatie omvatten wanneer er bezorgdheid is voor onderliggende oorzaken of bij vermoeden van bredere dystonie.

Behandeling is primair gericht op het verminderen van spasmes en het verbeteren van het zicht. De meest effectieve en wijdverbreide behandeling is injecties met botuline-toxine (Botox) in de oogspieren; dit verlaagt de spasmes en herstelt de oogfunctie meestal voor enkele maanden. Medicijnen zoals anticholinergica of benzodiazepines worden minder vaak gebruikt vanwege beperkte werkzaamheid en bijwerkingen. In gevorderde of refractaire gevallen kunnen chirurgische opties zoals orbicularis oculi-myectomie of, zeldzaam, diepe hersenstimulatie overwogen worden. Conservatieve maatregelen zoals zonnekleding en bescherming tegen fel licht kunnen verlichting bieden, en sommige patiënten ervaren korte sensoriële tricks die tijdelijk de spasmes kunnen verminderen.

Prognose en beloop variëren; blepharospasme is doorgaans chronisch en kan in ernst fluctueren over jaren. Regelmatige follow-up en aanpassing van de behandeling zijn vaak nodig.