oogspieren

Oogspieren, ook wel de extraoculaire spieren genoemd, regelen de positie en beweging van het oog. Er zijn zes hoofdspieren: vier rechte spieren (superieure rectus, inferieure rectus, mediale rectus en laterale rectus) en twee schuine spieren (superieure oblique en inferieure oblique). Ze stimuleren conjugate bewegingen van beide ogen tegelijk en vergencebewegingen die nodig zijn om fixatie op nabije of verre objecten te behouden.

Anatomie en innervatie: De meeste oogspieren hechten aan de sclera nabij de gepositioneerde oogbol en hebben hun oorsprong bij de annulus tendineus communis in de achterste oogkas. De superior oblique loopt via de trochlea, een scharnierpunt boven de oogkas, en hecht aan de posterieure sclera. De inferior oblique ontstaat vanaf de onderwand van de oogkas en loopt naar de onderkant van het oog. Innervatie: de meeste ogen spieren worden door nervus oculomotorius (CN III) geïnnerveerd; de lateral rectus door nervus abducens (CN VI); de superior oblique door nervus trochlearis (CN IV).

Functie en acties: De primaire acties zijn als volgt: superior rectus tilt het oog omhoog en aktiveert intorsie; inferieure rectus laat het oog naar beneden bewegen en extorteert; mediale rectus adduceert (naar binnen); laterale rectus abducteert (naar buiten). De superior oblique heeft als primaire acties intorsie en depressie, vooral wanneer het oog in adductie staat; de inferior oblique extorteert en tilt het oog omhoog, vooral bij adductie. In verschillende standpunten leveren deze spieren aanvullende (secondaire) bewegingen.

Klinische relevantie: Letsels of laesies van de oogspieren of van de zenuwen kunnen leiden tot diplopie en strabismus. Palsen van CN III, CN IV of CN VI veroorzaken specifieke bewegingsdeficits. Diagnose en behandeling hangen af van de onderliggende oorzaak en kunnen oogspierrecessie, correcties voor strabismus of bril met prismatische correctie omvatten.