Oogirritanten

Oogirritanten zijn stoffen of mengsels die de ogen irriteren door direct contact met de oogoppervlakken, waardoor ontsteking van conjunctiva en cornea kan ontstaan. Ze kunnen scherpe pijn, roodheid en tranen veroorzaken en kent een spectrum van milde tot matige klachten. Het gaat vaak om niet-allergische irritatie; allergische conjunctivitis ontstaat via een andere mechanismen en vereist andere behandeling.

Voorbeelden van oogirritanten zijn chemische stoffen zoals zuren en basen, oplosmiddelen (bijvoorbeeld aceton of ethanol), bleekmiddelen en ammonia of chloor. Ook stofdeeltjes, rook, stofwolken en bepaalde cosmetica of huishoudelijke producten kunnen irritatie geven. In werksituaties lopen mensen tijdens laboratoriumwerk, schoonmaak, bouw of productie het risico op oogirritatie door blootstelling aan deze stoffen.

Symptomen ontstaan meestal snel na contact en omvatten tranen, een branderig of stekend gevoel, roodheid, een sensatie van een vreemd voorwerp in het oog en soms wazig zicht of fotofobie. Ernstige blootstelling kan leiden tot heftigere oogklachten, en bij chemische brandwonden is snelle medische zorg essentieel.

Eerste hulp bij oogirritatie is grondig spoelen met koel, stromend water of fysiologische zoutoplossing gedurende minstens 15 minuten. Verwijder contactlenzen als dat veilig kan en de irritatie niet verergert. Bij hevige pijn, verminderd zicht, of bij blootstelling aan corrosieve stoffen, zoek onmiddellijk medische hulp. Voor milde klachten kunnen kunsttranen verlichting bieden; giet nooit mondwater of andere home remedies in het oog.

Preventie omvat het dragen van passende oogbescherming, het beschikbaar stellen van oogdouches/eyewash-stations, en duidelijke etikettering en veilige opslag van risicovolle stoffen. In regelgeving worden oogirritanten meestal geclassificeerd als oogirritant (GHS categorie 2A of 2B) met bijbehorende veiligheidsmaatregelen en waarschuwingen.