Onverdeelbare

Onverdeelbare is een Nederlands woord dat letterlijk “niet te verdelen” betekent. Het is een bijvoeglijk naamwoord, maar kan in sommige contexten ook als zelfstandig naamwoord gebruikt worden om te verwijzen naar iets dat niet kan worden opgesplitst zonder verlies van essentie. De vorm is afgeleid van het basiswoord verdeelbaar met de ontkenning on-.

In het dagelijks taalgebruik beschrijft onverdeelbare dingen doorgaans objecten, concepten of waarden die als ondeelbaar worden beschouwd binnen een bepaald kader. Het begrip wordt vaak gebruikt om eenheid, integriteit of onvervreemdbaarheid te benadrukken, bijvoorbeeld bij het spreken over een onverdeelbaar geheel of een onverhandelbare eigenschap.

In de wiskunde en wetenschappen komt de term vaak voor in informele zin. Zo wordt wel gesproken van onverdeelbare getallen als aanduiding voor getallen die niet te verdelen zijn in kleinere gehele getallen, een eigenschap die in de praktijk meestal aan primes wordt toegeschreven. In strengere wiskundige noties kan onverdeelbaarheid verwijzen naar elementen die niet ontbonden kunnen worden binnen een bepaald algebraïsch systeem, afhankelijk van de context en definities.

In filosofie, ethiek en politiek kan onverdeelbaar verwijzen naar waarden, rechten of principes die als onverhandelbaar worden beschouwd. Zo kan men spreken over onverdeelbare mensenrechten in de zin dat deze rechten niet mogen worden opgegeven of besneden.

Zie ook: verdeelbaar, priemgetal, atoom, onverdeelbaar geheel, onverhandelbaar.