Onderwijsrecht

Onderwijsrecht is een tak van het recht die de regels en beginselen regelt die betrekking hebben op onderwijs en de verhoudingen tussen overheden, scholen, leerlingen en ouders. Het bestrijkt primair en voortgezet onderwijs en kan ook hoger onderwijs, volwasseneneducatie en bijzonder onderwijs omvatten.

In het nationale rechtsstelsel, zoals in Nederland, is het recht op onderwijs verankerd in de Grondwet en in specifieke onderwijswetten. De overheid heeft de verantwoordelijkheid voor voldoende, toegankelijke en kwalitatief goede educatie. Het recht op vrijheid van onderwijs geeft scholen de mogelijkheid om op religieuze of filosofische gronden onderwijs aan te bieden, onder gelijke behandeling en zonder discriminatie. De leerplichtwet bepaalt de leerplicht tot 16 jaar, met aanvullende regels voor latere instroom of voortzetting van scholing.

De regelgeving regelt financiering, toezicht en verantwoording, curriculum en examinering, schoolorganisatie en de verhouding tussen publieke en bijzondere scholen. Er zijn regels over de privacy van studenten en de bescherming van persoonsgegevens, evenals de rechten en plichten van leerlingen, ouders en personeel. Juridische procedures omvatten klachten en bezwaar tegen schoolbeslissingen en de mogelijkheid tot beroep bij de bevoegde autoriteiten of rechtbanken.

Belangrijke actoren zijn de rijksoverheid, gemeenten, schoolbesturen, onderwijsinstellingen en leerlingen met ouders. Inspectie van het Onderwijs houdt toezicht op kwaliteit en naleving van de regels. Internationaal spelen Europese richtlijnen en verdragen een rol op het terrein van gelijke behandeling, toegankelijkheid en erkenning van diploma’s.

Recente thema’s in het onderwijsrecht zijn inclusie, digitalisering, transparantie en kwaliteitsborging in zowel openbaar als bijzonder onderwijs.