Ondernemingsvormen

Ondernemingsvormen zijn de juridische vormen waaronder een bedrijf kan opereren. Ze bepalen wie aansprakelijk is, hoe het bedrijf belasting betaalt, hoe het bestuur is geregeld en hoe aandelen of winsten verdeeld worden. De keuze beïnvloedt daarnaast financiering, aansprakelijkheid en toezicht.

Eenmanszaak. De eenmanszaak is de eenvoudigste vorm: één eigenaar die het bedrijf runt. De eigenaar is persoonlijk en onbeperkt aansprakelijk voor schulden en verplichtingen. De winst wordt belast via de inkomstenbelasting; er is geen apart rechtspersoonlijkheidsscheiding tussen eigenaar en onderneming. Administratie is doorgaans eenvoudiger en de opstartkosten zijn laag.

Vennootschappen. Een vennootschap is een rechtspersoon, los van de eigenaren. Aansprakelijkheid is beperkt tot het ingebracht kapitaal. Winst wordt belast via de vennootschapsbelasting. Binnen Nederland bestaan vooral de BV en de NV: de BV (Besloten Vennootschap) heeft aandelen die niet vrij verhandelbaar zijn en is populair bij kleinere tot middelgrote bedrijven; de NV (Naamloze Vennootschap) heeft vrij verhandelbare aandelen en wordt vaker gebruikt door grotere ondernemingen of voor beursnotering.

Andere rechtsvormen. Vennootschap onder firma (VOF) en commanditaire vennootschap (CV) zijn samenwerkingsvormen met gezamenlijke aansprakelijkheid voor de vennoten (bij de CV zijn stille vennoten meestal beperkt aansprakelijk). Een maatschap is een samenwerking tussen professionals waarbij winst en verlies worden gedeeld en de aansprakelijkheid per maatschap kan variëren.

Stichting en vereniging. Een stichting heeft geen leden en geen winstoogmerk en wordt bestuurd volgens een doelstelling; zij mag geen winst uitkeren aan oprichters. Een vereniging heeft wel leden en een doel, en kan winst maken, maar winst wordt vaak teruggekoppeld aan de vereniging of haar doel. Coöperaties vormen een vorm waarbij leden samenwerken om economische belangen te behartigen, vaak met winstdeling naar lidmaatschap.

Keuze en overwegingen. De keuze hangt af van aansprakelijkheid, fiscale situatie, financieringsbehoefte en gewenste governance. Startende ondernemers kiezen vaak tussen eenmanszaak en BV, afhankelijk van risicobereidheid en groeiplannen. Raadpleeg een jurist of accountant bij een langere termijn planning.