Nietvasculaire

Nietvasculaire is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat letterlijk “zonder bloedvaten” betekent. Het is afgeleid van niet (niet) en vasculair (van vasculaire, afkomstig van het Latijnse woord voor bloedvat). In de biologie en geneeskunde wordt het gebruikt om weefsels of zones aan te duiden die geen eigen vasculatuur hebben.

In veel weefsels is bloedvaten net zo ingebed als in andere weefsels, maar er bestaan ook avasculaire (niet-vásculaire) weefsels. Voorbeelden zijn kraakbeen, de cornea van het oog, de lens van het oog, de hoornlaag van de huid, en tandglazuur. Ook de intervertebrale schijven en verschillende lagen van epitheliaal weefsel zijn avasculair. Deze weefsels ontvangen voedingsstoffen en zuurstof via diffusie vanuit omliggende vasculariseerde weefsels of via vloeistoffen zoals tranen of synoviale vloeistoffen.

Een van de belangrijkste gevolgen van gebrek aan bloedvaten is een beperktere genezing en regeneratie, omdat zuurstof en nutriënten via diffusie moeten diffunderen in plaats van via directe bloedstromen. Tijdens ontwikkeling en bij verwondingen kunnen avasculaire gebieden geleidelijk vasculariseren of juist gehandhaafd blijven, afhankelijk van lokale signalen en factoren die angiogenese stimuleren of remmen.

In medische contexten kan de term verwijzen naar normale avasculaire weefsels of naar pathologische situaties waarin vasculatuur ontbreekt of vermindert. Het concept is ook relevant in oncologie, waar angiogenese een sleutelrol speelt bij tumorgroei en behandelstrategieën soms gericht zijn op het remmen van vorming van bloedvaten.