Methodologie

Methodologie is de studie van de principes en aannames achter de manieren waarop kennis wordt verworven in een onderzoeksgebied. Het omvat zowel de theoretische achtergrond die bepaalt waarom bepaalde benaderingen geschikt zijn, als de praktische keuzes die onderzoekers maken bij het ontwerpen, uitvoeren en evalueren van studies. In de praktijk verwijst methode vaak naar de specifieke technieken voor data‑verzameling en analyse, terwijl methodologie breder reflecteert op de redeneerlijnen, koppelingen tussen theorie en praktijk en de criteria voor waarheid en geldigheid.

Een belangrijk onderscheid is dat methode verwijst naar concrete procedures, terwijl methodologie betrekking heeft op de onderliggende filosofische en conceptuele uitgangspunten, zoals epistemologie en onderzoekspijnadigma. Kernonderdelen zijn onder meer de epistemologische aannames, het gekozen onderzoeksparadigma, het ontwerp van de studie, de dataverzameling, de analysemethoden, de validatie van bevindingen en ethische overwegingen.

Methodologieën kunnen kwantitatief, kwalitatief of mixed methods zijn. Kwantitatieve methodologieën richten zich op meetbare verschijnselen en statistische analyses, kwalitatieve methodologieën op begrip en interpretatie van context en betekenis, en mixed methods combineren beide benaderingen om een completer beeld te krijgen.

Het proces omvat doorgaans het formuleren van een onderzoeksvraag, het uitvoeren van een literatuurstudie, het kiezen van een paradigma en ontwerp, het verzamelen en analyseren van data, en het rapporteren en evalueren van de bevindingen met aandacht voor validiteit, betrouwbaarheid en reproduceerbaarheid.

Toepassingen variëren per discipline, maar de methodologie bepaalt overal welke bewijsbenaderingen eerlijk, transparant en consistent zijn.