literatuurstudie

Een literatuurstudie is een systematisch overzicht van bestaand wetenschappelijk onderzoek en relevante theoretische bronnen met betrekking tot een bepaald onderwerp. Het doel is om de huidige stand van kennis te beschrijven, theoretische kaders, concepten en bevindingen samen te vatten, lacunes en controverse(s) te signaleren en daarmee een onderlegde basis te bieden voor nieuw onderzoek of beleidsadvies.

Er bestaan verschillende typen. Een narratieve literatuurstudie geeft een beschrijvende, op thema's gebaseerde samenvatting zonder strikte zoekcriteria. Een systematische literatuurstudie volgt vooraf vastgelegde zoekstrategieën, inclusie- en exclusiecriteria en een beoordelingskader voor de kwaliteit van de opgenomen studies, met als doel een reproduceerbare en onbevooroordeelde synthese. Een scoping review onderzoekt de omvang en reikwijdte van het onderwerp en kan leiden tot verdere onderzoeksvragen.

Het proces omvat meestal: formulering van een concrete onderzoeksvraag, opstellen van een zoekstrategie en selectiecriteria, screening van publicaties, data-extractie, en synthese van bevindingen. De resultaten worden vaak gepresenteerd in een samenvatting van bevindingen, tabellen met kerndocumenten, en een thematische of conceptuele synthese, soms aangevuld met kwaliteitsbeoordelingen.

Kwaliteitsaspecten zijn transparantie, reproduceerbaarheid en kritisch beoordelaars. Beperkingen zoals publicatiebias en beperkte beschikbaarheid van data worden genoemd. Een literatuurstudie vormt de basis voor het formuleren van onderzoeksvragen, theoretische kaders en methodologische keuzes in vervolgonderzoek.