Informatieasymmetrie

Informatieasymmetrie is een begrip uit de economie en speltheorie dat verwijst naar een situatie waarin de ene partij bij een transactie meer of betere informatie bezit dan de andere. Hierdoor kunnen prijzen, voorwaarden en uitkomsten afwijken van wat zouden gelden in een volledig geïnformeerde markt. Informatie geldt als asymmetrie wanneer een partij de relevante eigenschappen, risico’s of kwaliteiten van een product of dienst beter kan inschatten dan de tegenpartij.

De belangrijkste vormen zijn adverse selectie en moraalrisico. Adverse selectie doet zich voor vóór de transactie: partijen met meer informatie nemen deel aan de markt op een manier die de gemiddelde kwaliteit of het gemiddelde risicoprofiel kan verslechteren voor de minder geïnformeerde partij. Moraalrisico ontstaat nadat een contract is gesloten: de geïnformeerde partij kan haar gedrag aanpassen omdat de consequenties voor haar niet volledig door de andere partij gedragen worden. Voorbeelden worden gezien in verzekeringen, bank- en financiële markten, de arbeidsmarkt en de markt voor gebruikte goederen.

De gevolgen van informatieasymmetrie zijn onder meer prijsafwijkingen, suboptimale kwaliteitskeuzes en mogelijk marktfalen. Om deze problemen te beperken worden strategieën toegepast zoals signaling en screening (bijvoorbeeld diploma’s, certificering en inspecties), contractontwerp met prikkels en garanties, reputatiesystemen en regelgeving rond transparantie en openbaarmaking. Door betere informatievoorziening en prikkels proberen overheden, bedrijven en financiële instellingen de impact van informatieasymmetrie te verminderen.