Grondslagen

Grondslagen verwijst naar de fundamenten of basis van een theorie, discipline of praktijk. Het begrip verwijst naar de verzameling aannames, principes en axioma’s waarop een systeem rust en waaruit redenering, toetsing en interpretatie voortkomen. Grondslagen zijn doorgaans expliciet gemaakt in een axioma- of fundamentennote: zichtbaar in wiskundige of logische systemen en in de basisbeginselen van beleid, recht en wetenschap.

In de filosofie gaat men vaak op zoek naar de grondslagen van kennis (epistemologie) en bestaan (ontologie). De discussie tussen rationalisme en empirisme draait om welke grondslagen men aanneemt voor kennisverwerving.

In de wiskunde en de formele wetenschappen verwijzen grondslagen naar axioma’s en de structuur van theorieën. Een formeel systeem heeft een set axioma’s waarvan afleidingen en bewijzen afgeleid worden. Bekende voorbeelden zijn de grondslagen der wiskunde en de ontwikkeling van settheorie als basis voor wiskundige objecten.

In de rechtswetenschap en in de sociale wetenschappen verwijst men naar de grondslagen van een rechtsorde of van een onderzoeksparadigma: de kernbeginselen die de interpretatie van wetten of empirische bevindingen sturen.

Kortom, grondslagen zijn de basiskenmerken die de coherentie, verifieerbaarheid en uitbreidbaarheid van een systeem bepalen. Nieuwe inzichten kunnen grondslagen herzien of vervangen wanneer dat nodig blijkt.