Eigendomsvorm

Eigendomsvorm is een term uit het privaatrecht die beschrijft op welke wijze een goed wordt gehouden en wie welke rechten en plichten heeft ten aanzien van dat goed. Het gaat daarbij niet alleen om wie de eigenaar is, maar ook om welke rechten en beperkingen er bestaan naast of in plaats van volledig eigendom. Verschillende eigendomsvormen kunnen samenhangen met onroerende zaken (zoals huizen) en roerende zaken.

Volledig eigendom houdt in dat één persoon of rechtspersoon alle rechten op het goed heeft. De eigenaar kan het goed gebruiken, verkopen, verhuren of vervreemden binnen de grenzen van de wet en eventuele hypotheek of lasten. Het eigendom is ongedeeld en de eigenaar heeft de hoogste juridische rechten over het object.

Mede-eigendom of gezamelijke eigendom ontstaat wanneer twee of meer personen gezamenlijk eigenaar zijn, vaak in aandelen. Elk aandeel bepaalt de verdeelde eigendom en de medeeigenaren hebben samen besluit- en beheerrechten. Verkoop of wijziging kan feitelijk gezamenlijke overeenstemming vereisen en er gelden regels voor de verdeling van gebruik en opbrengsten.

Erfpacht is een langlopende recht om een stuk grond te gebruiken en te ontwikkelen dat eigendom blijft van de grondeigenaar. De erfpachter betaalt periodieke pacht en heeft gebruiksrechten voor een vast aantal jaren, met vaak bepalingen over bouw en onderhoud.

Vruchtgebruik geeft een persoon het recht om een goed te gebruiken en de vruchten ervan te genieten, terwijl de eigenaar (naakte eigenaar) juridisch titel houdt. Het vruchtgebruik eindigt bij verloop van tijd of overlijden, waarna het goed terugvalt aan de eigenaar.

Recht van opstal verleent de bouw of het plaatsen van gebouwen en werken op of boven grensgebied van een ander. De eigenaar behoudt de eigendom van de grond, terwijl de opstalhouder eigendommen op/tegen de grond kan maken, met een eigen beëindigingregeling.