Eigendomsrechten

Eigendomsrechten zijn de rechten die verbonden zijn aan eigendom. Het basisidee is dat de eigenaar het geheel of gedeeltelijk recht heeft om een zaak te gebruiken, ervan te genieten, deze te beheren en te vervreemden, en anderen uit te sluiten van onrechtmatige inmenging. Deze rechten gelden voor stoffelijke zaken en kunnen in bredere zin ook van toepassing zijn op bepaalde vormen van intellectueel eigendom, afhankelijk van het rechtsgebied. Het eigendomsrecht geeft de eigenaar meestal de vrijheid om een goed te kopen, verkopen, verhuren, verbouwen of vernietigen, binnen de grenzen van de wet en maatschappelijke regels.

In civielrechtelijke systemen bestaan naast het volledige eigendomsrecht ook afgeleide rechten en beperkingen die de eigenaar kunnen beïnvloeden. Veelvoorkomende mechanismen zijn vruchtgebruik (het recht om de vruchten van een zaak te genieten zonder de volledige eigendom te hebben), erfdienstbaarheden (rechten ten voordele of ten laste van een aangrenzende eigendom, zoals een recht van overpad) en erfpacht (bruikleen van grond door derden). Daarnaast kunnen lasten, hypotheek en beslag de werking van het eigendomsrecht beperken. Overheden kunnen eigendom in het algemeen belang ontnemen via onteigening, onder strikte wettelijke procedures en compensatie.

Overdraagbaarheid en vestiging: eigendomsrechten kunnen worden overgedragen door verkoop of schenking en kunnen worden belast of "belast" met lasten en beperkingen. Het onderscheid tussen eigendom en bezit blijft fundamenteel: bezit is feitelijke macht en gebruik van een goed, terwijl eigendom een juridisch erkend recht is dat die macht en dit gebruik beschermt en kan worden doorgegeven of beperkt.