Darmmotiliteit

Darmmotiliteit verwijst naar de bewegingen van de darmwand die de inhoud door het maagdarmkanaal verplaatst. Deze bewegingen bestaan uit peristaltische golfbewegingen die vloeibaar en vast materiaal voortduwen en uit segmentatie die de inhoud mengt en absorptie bevordert. Tijdens de vastenfase ontstaat een geleidelijke migrerende motorische complex, een cirkel van ritmische contracties die de dunne en delen van de dikke darm leegmaken en reinigen tussen maaltijden. Na voedselinname neemt de motiliteit toe en wordt de beweging gericht op transittijd en menging van de voedselbrij.

De regulatie van darmmotiliteit berust op het enterische zenuwstelsel, ondersteund door het autonome zenuwstelsel. Hierbij spelen interstitiële cellen van Cajal een pacemakerfunctie die de ritmische contracties bepaalt. Hormonen en neurotransmitters zoals motiline, serotonine (5-HT), en ghreline beïnvloeden de snelheid en aard van de bewegingen. Zowel parasympathische invloeden (vaags zenuwstelsel) als sympathische invloeden moduleren de motiliteit, terwijl voeding, vochtbalans en elektrolyten ook een rol spelen.

Diagnostische evaluatie omvat vaak de beoordeling van transittijd en motiliteitsprofiel. Methoden zijn onder meer radiopake markers voor darmtransit, scintigraphie, manometrie van verschillende darmsegmenten en niet-invasieve technieken zoals een wireless motility capsule (SmartPill).

Darmmotiliteitsstoornissen kunnen leiden tot symptomen als buikpijn, een opgeblazen gevoel, obstipatie of diarree, en kunnen voorkomen bij aandoeningen zoals ileus, pseudo-obstructie, diabetes gerelateerde neuropathie of sclerodermie. Behandeling is afhankelijk van de oorzaak en omvat dieet- en levensstijlaanpassingen, prokinetica (bijvoorbeeld metoclopramide, domperidon, erytromycine, of prucalopride voor constipatie), antispasmodica bij hypermotiliteit en symptoombestrijding zoals laxantia of antidiarreia. In ernstige gevallen kan aanvullende therapie of chirurgische interventie overwogen worden.