Coördinatiestoornissen

Coördinatiestoornissen zijn neurodevelopmentale aandoeningen die leiden tot aanhoudende moeilijkheden bij het plannen en uitvoeren van doelgerichte bewegingen. Ze raken zowel fijne motoriek als grove motoriek en kunnen het dagelijks functioneren en de schoolprestaties ernstig beïnvloeden, zonder dat er een andere neurologische oorzaak is aanwijsbaar.

Symptomen komen vaak naar voren in de kleuter- en schoolgaande leeftijd. Kinderen kunnen moeite hebben met schrijven, knippen, veters strikken en het aan- of uitkleden, maar ook met fietsen, rennen of balvaardigheid. Bewegingsactiviteiten kosten veel tijd en inspanning, coördinatie en ruimtelijk inzicht kunnen beperkt zijn, wat vaak leidt tot frustratie en een lager zelfbeeld. Naast motorische problemen komen vaak bijkomende problemen voor zoals aandachtsproblemen, leerstoornissen en sociale of emotionele moeilijkheden.

Prevalentie ligt naar schatting tussen de 5 en 6 procent bij kinderen in de basisschoolleeftijd. Vrouwen en mannen kunnen beide getroffen worden, maar bij jongens komt de stoornis iets vaker voor. De oorzaken zijn complex en omvatten vermoedelijk neurodevelopmentele factoren en atypische hersenconnectiviteit; er kunnen ook risicofactoren zijn zoals vroeggeboorte en laag geboortegewicht. De stoornis bestaat vaak naast andere ontwikkelingsstoornissen zoals ADHD of autismespectrumstoornis.

Diagnostiek gebeurt meestal door een multidisciplinair team, bijvoorbeeld een huisarts, kinderarts, orthopedagoog en ergotherapeut of fysiotherapeut. Een diagnose vereist zichtbare motorische problemen die beyond wat bij de leeftijd normaal is, en uitsluiting van andere oorzaken. Daarbij worden gestandaardiseerde motoriektesten gebruikt, zoals de MABC-2 of BOT-2, en een klinisch onderzoek en anamnese.

Behandeling richt zich op het verbeteren van functionele motorische vaardigheden en het aanleren van compensaties. Ergotherapie en motorische training met praktische, taakgerichte oefeningen vormen de kern, vaak gecombineerd met schoolgerichte aanpassingen en proprioceptieve of vestibulaire oefeningen. Vroege, consistente begeleiding vergroot de kans op verbetering, terwijl langdurige ondersteuning belangrijk blijft voor psychosociaal welzijn.

---